De Totale heupprothese
Hans Frejlach
Totale heupprothese
De totale heupprothese
Het plaatsen van een totale heupprothese is het eindpunt van de behandeling van ernstige artrose van de heup. Het doel is om weer pijnvrij te kunnen deelnemen aan het dagelijkse activiteiten. Er zijn de laatste decennia forse stappen gemaakt in de ontwikkeling van de heupprothese. Nieuwe materialen en operatie technieken hebben gezorgd voor een snel herstel na de operatie en een lange levensduur van de prothese.
Inhoud
Wat is een totale heupprothese?
Een totale heupprothese is een implantaat dat het gehele heupgewricht vervangt en wordt vaak “nieuwe heup” of “kunstheup” genoemd.
Het doel van een totale heupprothese is om pijnvrij deel te kunnen nemen aan dagelijkse activiteiten en de beweeglijkheid van de heup te optimaliseren. Wanneer de klachten van heupartrose zo ernstig zijn dat ze het dagelijks leven beïnvloeden en conservatieve behandelingen onvoldoende helpen, is een totale heupprothese een geschikte oplossing.
Patiënten zijn over het algemeen zeer tevreden met een totale heupprothese.
De levensduur van de prothese neemt voortdurend toe en bedraagt nu meer dan 20 jaar.
Leven met totale een heupprothese
Het is belangrijk om van tevoren te begrijpen wat het inhoudt om een totale heupprothese te krijgen. De belangrijkste punten zijn hieronder opgesomd.
Na het plaatsen van een heupprothese is de pijn meestal verdwenen en de loopfunctie sterk verbeterd.
Men zal beter en langer kunnen wandelen en bewegen.
Heupprothesen zijn tegenwoordig van hoogwaardige kwaliteit en er wordt voortdurend gewerkt aan perfectionering.
De levensduur bedraagt gemiddeld meer dan 20 jaar. Voorzichtigheid blijft echter geboden. Een heupprothese kan bijvoorbeeld los gaan zitten. Vaak is dan het plaatsen van een nieuwe prothese wel mogelijk.
In zeldzame gevallen leidt een infectie elders in het lichaam tot ernstige infectie rond de prothese.
Het wordt afgeraden de “nieuwe heup” in werk en sport zwaar te belasten. De orthopedisch chirurg kan u hierover adviseren.
Een totale heupprothese heeft een revalidatieperiode die verschilt van persoon tot persoon. U bent enige tijd onder behandeling bij een fysiotherapeut. In ieder geval zullen de eerste zes weken tot drie maanden als het meest vervelend ervaren worden. Het duurt soms tot een jaar voordat het eindresultaat te beoordelen is.
Soms zal de nieuwe heup nooit een volledig natuurlijk gevoel geven.
Er kan een beenlengte verschil ontstaan bij het plaatsen van een heupprothese. Tot twee cm kan technisch noodzakelijk zijn en is daarom normaal.
Vanaf een beenlengte verschil van 1 cm wordt het dragen van een verhoging in de schoen aanbevolen.
De heupprothese kan soms een klikkend geluid maken tijdens bewegen. Dit is geheel onschuldig, maar kan als hinderlijk worden ervaren.
Het is mogelijk dat metaaldetectors, bijvoorbeeld op een vliegveld, uw prothese detecteren. Dit is verder geheel onschuldig, u zult alleen gefouilleerd worden.
Hoe lang gaat een heupprothese mee?
In de afgelopen decennia is er veel vooruitgang geboekt in de ontwikkeling van protheses. Zowel het ontwerp van de prothese, de gebruikte materialen als de operatietechnieken zijn sterk verbeterd.
Dankzij deze ontwikkelingen gaat een totale heupprothese steeds langer mee, vaak meer dan twintig jaar. De levensduur kan variëren afhankelijk van factoren zoals leeftijd, gewicht, conditie, het soort werk dat u doet, botkwaliteit en activiteitenniveau. Uw orthopedisch chirurg kan u hierover adviseren.
Net als uw natuurlijke gewrichten wordt een kunstgewricht dagelijks blootgesteld aan aanzienlijke krachten. Dit kan uiteindelijk slijtage veroorzaken en ervoor zorgen dat onderdelen van de prothese loslaten. De manier waarop u uw kunstheup belast, beïnvloedt de levensduur ervan.
Indien de heupprothese toch vervangen dient te worden, vanwege loslating door een val, slijtage of infectie, dan is dit mogelijk met een zogenaamde revisie (vervangings)operatie.
Hoe ziet een totale heupprothese eruit?
De totale heupprothese bestaat uit drie onderdelen:
- Een metalen cup, die in het bekken wordt geplaatst en de natuurlijke heupkom vervangt. Hierin zit een polyethyleen tussenstuk dat zorgt dat de kunstheup soepel kan bewegen en de functie van schokbreker overneemt van het oorspronkelijke gewrichtskraakbeen.
- Een metalen kop, die de heupkop aan de bovenzijde van het dijbeen (femur) vervangt.
- Een metalen steel, die voor een stevige verankering van de prothese in de schacht van het dijbeen zorgt.
Bijzonderheden van de gebruikte totale heupprothese en operatietechnieken
Indien u meer wilt weten over de totale heupprothese die u krijgt, welke speciale operatie technieken hierbij worden gebruikt en welke extra opties er worden geboden, dan kunt dat hier lezen.
Hoe verloopt de operatie?
Het plaatsen van een totale heupprothese duurt ongeveer één tot anderhalf uur en kan worden uitgevoerd onder plaatselijke verdoving (ruggenprik) met een roesje of algehele verdoving. In de meeste gevallen kunt u de dag na de operatie weer naar huis.
De huid wordt gesloten met oplosbare hechtingen of nietjes. Om het risico op infectie te verminderen, krijgt u rondom de operatie antibiotica.
Het proces van het plaatsen van een heupprothese kan grofweg in vier stappen worden ingedeeld.
Verwijderen van aangedane delen van de heup
Er wordt een incisie gemaakt aan de voor- of zijkant van het dijbeen. Om bij het heupgewricht te komen, wordt een deel van het gewrichtskapsel verwijderd. De heupkop wordt van het dijbeen afgezaagd, zodat de heupkom goed zichtbaar is. Beschadigd kraakbeen en andere weefsels worden uit de kom verwijderd, en de heupkom wordt met een frees bewerkt totdat er gezond botweefsel zichtbaar is. Dit is nodig voor een stevige verankering van de cup van de prothese in het bot.
Voorbereiding van de botten voor de onderdelen van de heupprothese
De schacht van het dijbeen wordt voorbereid voor het plaatsen van de steel van de heupprothese. Met raspen wordt net zoveel botweefsel verwijderd totdat de schacht de juiste maat heeft voor de te plaatsen steel. Er wordt een pasprothese geplaatst om de exacte grootte van de uiteindelijke prothese te bepalen.
Het plaatsen van de heupprothese
De testprothese wordt verwijderd en de definitieve onderdelen van de prothese worden geïmplanteerd.
Afronden van de operatie
Als de heupprothese goed beweegt, wordt de operatie afgerond. De wonden worden gehecht en er wordt een drukverband aangelegd. Er wordt een röntgenfoto gemaakt om te beoordelen hoe de prothese zit.
Risico's en complicaties van de operatie
Ondanks onze zorgvuldige aanpak en voorzorgsmaatregelen, brengt de plaatsing van een heupprothese enkele risico’s met zich mee.
In minder dan 1% van de gevallen treden er complicaties op tijdens of na de operatie. Meestal gaat het om een infectie, waarbij vooral rokers een hoger risico lopen. Om complicaties te voorkomen, raden we sterk aan om vóór de operatie te stoppen met roken, omdat roken de wond- en botgenezing vertraagt. Daarnaast is het belangrijk te weten dat factoren zoals overgewicht, suikerziekte en eerdere bacteriële infecties van de heup de kans op complicaties tijdens de operatie verhogen.
Er zijn specifieke complicaties en risico’s verbonden aan deze operatie, evenals algemene complicaties en risico’s die bij elke operatie kunnen optreden.
Algemene complicaties
Ondanks voorzorgsmaatregelen (steriel werken, antibiotica) bestaat er altijd een risico op een infectie. Dit kan een oppervlakkige infectie zijn van de wond in de huid of een diepe infectie in het heupgewricht. In het laatste geval zal de heup meestal schoongespoeld moeten worden tijdens een kijkoperatie (arthroscopie). In zeer uitzonderlijke gevallen moet de prothese tijdelijk worden verwijderd.
Ondanks dat de u antistolling krijgt in de vorm van fraxiparine injecties, bestaat er toch de kans dat er zich een bloedstolsel vormt in een vat in het geopereerde gebied. Als dit stolsel losschiet kan deze een trombosebeen veroorzaken. Indien het stolsel losschiet en in de longen terecht komt kan het een longembolie veroorzaken.
De wond in de huid kan nabloeden. Ook is het mogelijk dat er een nabloeding in de heup optreedt (haemartros).
Er kan een bloeduitstorting ontstaan in uw heup, die langzaam kan zakken richting uw knie en enkel. Dit is onschuldig en het gevolg van kleine bloedingen in het operatiegebied die vanzelf zullen stelpen.
Soms geneest de huid minder snel dan normaal. Vooral roken is hiervoor een risicofactor.
Bij de incisie (insnijden) van de huid kunnen er kleine zenuwtakjes beschadigd of gekneusd raken, met als gevolg dat de huid rondom de wond gaat tintelen of gevoelloos kan worden. Dit is geen complicatie maar inherent aan de operatie. Meestal trekt dit langzaam weer weg, maar zenuwweefsel heeft soms een jaar nodig om te genezen, soms is dit ook blijvend. Patiënten ervaren dit over het algemeen niet als hinderlijk.
Specifieke complicaties en risico’s
In zeldzame gevallen wordt een bloedvat of zenuw in de heup beschadigd. Door rek kan er een, meestal tijdelijke, uitval optreden van de zenuw die verantwoordelijk is voor het heffen van de voet.
Soms laat één van de componenten van de heupprothese los, dit kan optreden door een infectie, door een val of slijtage door gebruik. Men kan dan de heupprothese vervangen voor een nieuwe heup (revisie).
In uitzonderlijke gevallen wordt de heupprothese toch niet helemaal goed geplaatst waardoor de kunstheup minder goed beweegt of ontkoppelt (uit de kom).
Bij het inslaan van de steel van de prothese in het bovenbeen kan er een barst of breuk in het bot ontstaan. Dit wordt direct tijdens de operatie opgelost, maar heeft gevolgen voor de belastbaarheid direct na de operatie en het te volgen revalidatietraject. Meestal geneest dit in 6 weken.
Soms vormen zich verkalkingen en verbeningen in de weke delen rond de nieuw ingebrachte kunstheup. De exacte oorzaak hiervoor is niet bekend. Het heupgewricht wordt hierdoor wel stijf. Om dit te voorkomen krijgt u na de operatie gedurende 10 dagen een zogenaamde NSAID (ontstekingsremmer). In uitzonderlijke (zeer ernstige) gevallen moet er bestraald worden.
De heupprothese kan een klikkend geluid produceren bij het bewegen van uw been. Dit is feitelijk geen complicaties, maar een normaal verschijnsel van een heupprothese.
In de eerste drie maanden na het plaatsen van een heupprothese bestaat er een risico dat de nieuwe heup uit de kom gaat. Om dit te voorkomen krijgt u regels met betrekking tot bewegingen en houdingen die u wel en niet mag maken.
Bij de operatie tracht de orthopedisch chirurg zoveel mogelijk de beenlengte van het te opereren been dezelfde lengte te geven als de andere zijde. Soms is het technisch noodzakelijk om een beenlengte tot 2 cm te accepteren. Of er een beenlengte verschil bestaat kan pas na drie maanden worden beoordeeld, wanneer de strekfunctie van het geopereerde been gelijk is aan die van het niet geopereerde been.
Enkele patiënten behouden enige gevoeligheid rondom de slijmbeurs van de heup. Dit is de slijmbeurs die aanwezig is rond het bot dat voelbaar is aan de buitenzijde van het dijbeen. Dit kan klachten met zich meebrengen. Meestal zijn de klachten echter mild van aard.
Wat als mijn heupprothese vervangen moet worden?
Als de heupprothese moet worden vervangen, kan dit met een zogenaamde revisieoperatie. Deze operatie en de revisieprothese zijn technisch complexer dan het plaatsen van de oorspronkelijke prothese.
De heupprothese kan meerdere keren worden vervangen, zolang er voldoende bot is om de nieuwe prothese in te verankeren. Hierbij zal echter steeds meer metaal nodig zijn.
Meer informatie over de revisie van een totale heupprothese vindt u hier.
Hoe verloopt het herstel na de operatie?
Als de pijnstilling goed is ingesteld en de eerste stappen zijn gezet, mag men de volgende dag naar huis om daar aan het herstel te werken.
Na de operatie mag de patiënt het been direct belasten (dus op het been staan) met ondersteuning van twee elleboogkrukken. Er wordt ook direct gestart met fysiotherapie.
De fysiotherapeut zal per individu beoordelen hoe het revalidatieprogramma verloopt en indien nodig de snelheid, mate van belasting en soort training aanpassen. De fysiotherapie richt zich op het versterken van de beenspieren, het optimaliseren van de beweeglijkheid van de heup en het minimaliseren van zwelling.
Over het algemeen zal men de eerste zes weken na de operatie met twee krukken lopen. Daarna wordt het gebruik van de krukken in ongeveer twee weken afgebouwd, zodat men na twee maanden volledig zonder krukken kan lopen.
Na ongeveer drie maanden zal de heup steeds natuurlijker aanvoelen. Het duurt echter ongeveer 18 maanden voordat de patiënt echt kan beoordelen hoe de nieuwe heup aanvoelt.
Meer informatie over de revalidatie na een totale heupprothese vindt u hier.
Registratie implantaten
De operatiegegevens van alle patiënten die een prothese krijgen, worden anoniem vastgelegd in de “Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten” (LROI).
Door deze gegevens te registreren, krijgen we een beter inzicht in de levensduur van protheses. Dit helpt ons de kwaliteit van zorg te verbeteren. Als u bezwaar heeft tegen de registratie van uw gegevens in dit register, laat dit dan weten aan uw behandelend arts.
Meer informatie vindt u op de website van de LROI: https://www.lroi.nl/patienten/wat-doen-we-voor-u
Het meten van resultaten
We zijn geïnteresseerd in het resultaat van de behandeling. Voor en na de operatie wordt aan de patiënt gevraagd om een vragenlijst in te vullen met vragen over het lichamelijke en geestelijke welzijn na de operatie.
Met de resultaten kunnen we onderzoeken hoe we de zorg verder kunnen verbeteren. De behandelresultaten worden geëvalueerd aan de hand van PROMs (Patient Reported Outcome Measures). Deze resultaten worden landelijk gemonitord en vergeleken voor knie-, schouder- en heupprotheses.
Voor meer informatie over PROMs, kunt u hier terecht.
Meer weten...?
De Heup – De nazorg van een totale heupprothese – achterste benadering
De Heup – De nazorg van een totale heupprothese – achterste benadering
De Heup – Vervangen van de totale heupprothese
De Heup – Vervangen van de totale heupprothese
De Heup – De nazorg van een totale heupprothese – voorste benadering
De Heup – De nazorg van een totale heupprothese – voorste benadering
De Heup – De revalidatie na een totale heupprothese
De Heup – De revalidatie na een totale heupprothese
Algemeen – Infectiepreventie bij prothesiologie
Algemeen – Infectiepreventie bij prothesiologie
Algemeen – PROMs – Het meten van resultaten
Algemeen – PROMs – Het meten van resultaten
De Heup – Voorste vs achterste benadering
De Heup – Voorste vs achterste benadering
De Heup – Heup artrose
De Heup – Heup artrose
De Heup – De prothese en operatietechnieken
De Heup – De prothese en operatietechnieken
Algemeen – Medicatie die u krijgt na de operatie
Algemeen – Medicatie die u krijgt na de operatie
De Heup – Voorbereiding thuis op een totale heupprothese
De Heup – Voorbereiding thuis op een totale heupprothese
Klachten van uw heup of knie?
U bent van harte welkom op mijn poliklinisch spreekuur. U heeft hier een verwijzing van uw huisarts voor nodig. Alle regulier verzekerde zorg wordt gegarandeerd zonder bijbetaling aangeboden.
Contact Informatie
Contact formulier
Veelgestelde vragen
FAQ
De totale heupprothese wordt ongecementeerd geplaatst.
Het plaatsen van een totale heupprothese duurt ongeveer één tot anderhalf uur.
Ja, u mag met een prothese gewoon een MRI-scan laten maken.
Indien u, bijvoorbeeld op het vliegveld, door een metaaldetector gaat, zal deze de metaalcomponenten van uw prothese herkennen. Dit kan geen kwaad voor uw prothese of gezondheid. U zult wel gefouilleerd worden.
In zeldzame gevallen gaat de prothese loszitten. Meestal wordt dit veroorzaakt door minuscule slijtdeeltjes die van de prothese loskomen. Zij veroorzaken een ontstekingsreactie rond de prothese, waarbij het lichaam de prothese afstoot.
Voor patiënten met allergieën (overgevoeligheid) voor bepaalde metalen zijn er implantaten met speciale legeringen. Vaak betreft het een overgevoeligheid voor nikkel, kobalt of chroom. De gebruikte implantaat componenten zijn voorzien van een titaniumnibiumnitride (TiNbN) -coating. Het voorkomt dat metaalionen loslaten en contact maken met het omliggende weefsel. Dit voorkomt allergische reacties.
Geef bij de arts aan welke allergieën u heeft.
Wanneer u weer aan het werk kan is uiteraard mede afhankelijk van het soort werk dat u verricht. Gemiddeld is dat 3-6 maanden.
In de eerste 6-12 weken mag u het knie niet teveel buigen. daar moet u rekening mee houden. Verder zijn er geen bezwaren tegen seks.
Toggle Content
