De totale knieprothese
Hans Frejlach
Knie artrose
De totale knieprothese
Hans Frejlach
De totale knieprothese
De totale knieprothese
Het plaatsen van een totale knieprothese is het eindpunt van de behandeling van knie artrose. Het doel is om weer pijnvrij te kunnen deelnemen aan dagelijkse activiteiten. Er zijn de laatste decennia forse stappen gemaakt in de ontwikkeling van de knieprothese. Nieuwe materialen en operatie technieken hebben gezorgd voor een snel herstel na de operatie en een lange levensduur van de prothese.
Inhoud
Wat is een totale knieprothese?
Een totale knieprothese is een knie implantaat dat het kniegewricht volledig vervangt. Het wordt ook wel “een nieuwe knie of kunstknie” genoemd.
Het doel van het plaatsen van een totale knieprothese is de pijnklachten te minimaliseren of geheel te laten verdwijnen en de functie (beweeglijkheid) te optimaliseren. Als de klachten van een knie artrose dermate ernstig zijn dat zij het dagelijks leven gaan beïnvloeden en conservatieve maatregelen onvoldoende effect hebben, dan is een totale knieprothese een goede oplossing.
Als de artrose maar aan één zijde van de knie aanwezig is bij een relatief jonge patiënt, is een halve knieprothese in bepaalde gevallen een goed alternatief als andere operatieve behandelingen niet mogelijk zijn of hebben gefaald en men het plaatsen van een totale knieprothese wil uitstellen.
De algemene patiënt tevredenheid van een knieprothese is hoog en is 85 tot 90%.
De levensduur van de prothese wordt steeds langer en is inmiddels meer dan 20 jaar.
In sommige gevallen is ook het kraakbeen achter de knieschijf beschadigd en heeft men hier klachten van. Het is dan ook mogelijk om de achterzijde van de knieschijf te vervangen. Men zal per geval moeten bekijken of dit noodzakelijk is.
Leven met een totale knieprothese
Het is goed om vooraf te realiseren wat het betekent om een knieprothese te hebben. De belangrijkste punten staan hiernaast opgesomd.
Na plaatsing van een knieprothese is de pijn meestal verdwenen en de loopfunctie sterk verbeterd.
Meestal wordt wel een buiging gehaald van ongeveer 120 graden. Dit betekent dat de meeste patiënten met een totale knieprothese niet goed meer op de knieën kunnen zitten.
De gemiddelde levensduur van een knieprothese bedraagt gemiddeld meer dan 20 jaar. Voorzichtigheid blijft echter geboden. Een knieprothese kan bijvoorbeeld los gaan zitten. Vaak is dan het plaatsen van een nieuwe prothese wel mogelijk.
In sommige gevallen leidt een infectie elders in het lichaam tot ernstige infectie rond de prothese.
Het wordt afgeraden de “nieuwe knie” in werk en sport zwaar te belasten. De orthopedisch chirurg kan u hierover adviseren.
Een totale knieprothese heeft een revalidatieperiode die verschilt van persoon tot persoon. U bent enige tijd onder behandeling bij een fysiotherapeut. In ieder geval zullen de eerste zes weken tot drie maanden als het meest vervelend ervaren worden. Het duurt soms tot een jaar voordat het eindresultaat te beoordelen is.
U moet beseffen dat uw knie nooit meer zal aanvoelen zoals vroeger; het blijft een kunstknie.
10-15% van de patiënten met een totale knieprothese is niet geheel tevreden met het resultaat. Het is vooraf niet te voorspellen of u tot deze groep gaat behoren.
Het grootste deel van de patiënten met een totale knieprothese kan op termijn weer goed lopen. Enkele patiënten houden echter in enige mate klachten na de operatie die soms niet goed verklaarbaar zijn.
De knieprothese kan een klikkend geluid maken tijdens bewegen. Dit is geheel onschuldig, maar kan als hinderlijk worden ervaren.
Het is mogelijk dat metaaldetectors, bijvoorbeeld op een vliegveld, uw prothese detecteren. Dit is verder geheel onschuldig, u zult alleen worden gefouilleerd.
De totale knieprothese in cijfers
Er werden in Nederland in 2017 ruim 29.000 totale knieprotheses geplaatst. Van deze patiënten was het grootste deel vrouw (64%). De gemiddelde leeftijd ten tijde van het plaatsen was 68,6 jaar oud, waarbij de grootste groep in de leeftijdcategorie van 60 tot 80 jaar viel.
Van de patiënten bij wie een totale knieprotheses geplaatst werd was bijna tweederde vrouw (64%) en 83% had overgewicht.
Eén jaar na het plaatsen van de totale knieprothese moest 1% opnieuw worden geopereerd, waarvan er bij 0,4% een component van de totale knieprothese werd vervangen. Negen jaar na de operatie was dit respectievelijk 5,6% en 3,1%.
Hoe lang gaat een knieprothese mee?
De ontwikkeling van protheses heeft de laatste decennia een enorme vooruitgang geboekt. Er zijn veel verbeteringen aangebracht in het ontwerp van de prothese, de gebruikte materialen waaruit de prothese bestaat en de operatietechnieken bij plaatsing.
Dit alles heeft er toe geleid dat een totale knieprothese steeds langer meegaat. Gemiddeld zal een knieprothese inmiddels meer dan 20 jaar meegaan. Dit is afhankelijk van het gebruik, bij intensiever gebruik (een zeer actief en sportief leven) zal de gemiddelde levensduur lager zijn en de botkwaliteit.
Indien de totale knieprothese toch vervangen dient te worden, vanwege loslating door slijtage of infectie, dan is dit mogelijk met een zogenaamde revisie (vervangings)operatie.
Hoe ziet een totale knieprothese eruit?
Een knieprothese bestaat uit drie componenten.
- Een metalen deel dat de onderzijde van het dijbeen (femur) vervangt
- Een metalen deel dat de bovenzijde van het scheenbeen (tibia) vervangt
- Een polyethyleen tussenstuk dat er voor zorgt dat de kunstknie soepel kan bewegen en die de functie van schokbreker overneemt van de menisci en het gewrichtskraakbeen
Bijzonderheden knieprothese en gebruikte operatietechnieken
Bijzonderheden knieprothese en gebruikte operatietechnieken
Indien u meer te weten wilt komen over de totale knieprothese die u krijgt, welke speciale operatie technieken hierbij gebruikt worden en welke extra opties er worden geboden, dan kunt dat lezen in dit artikel.
Het plaatsen van de totale knieprothese
Het plaatsen van een totale knieprothese duurt ongeveer één uur en kan plaatsvinden onder plaatselijke verdoving (ruggenprik) met een roesje of algehele verdoving. In principe kunt u de dag na de operatie weer naar huis, mits er wordt voldaan aan een aantal voorwaarden.
Het plaatsen van een knieprothese kan grofweg in vier stappen onderverdeeld worden.
Stap 1: Verwijderen van aangedane delen van de knie
Om het kniegewricht te bereiken wordt een incisie (snede) gemaakt aan de zijkant, schuin vanaf de voorzijde van de knie. De menisci, voorste kruisband en botgroei (osteofyten) worden verwijderd, de beschadigde delen van het gewrichtskraakbeen worden weggezaagd met behulp van een mal.
Stap 2: Voorbereiding van de botten voor prothese onderdelen
De botten van het bovenbeen (femur) en scheenbeen (tibia) worden op maat gezaagd met behulp van speciale snijblokken en sjablonen, zodat de prothese onderdelen later precies passen. Hierna wordt eerst een testprothese gebruikt om te bepalen hoe groot de prothese exact moet zijn en te controleren of alle zaagsneden correct zijn.
Stap 3: Het plaatsen van de prothese
De testprothese wordt verwijderd en de onderdelen van de prothese worden vastgezet met botcement. Nadat ook het inzetstuk is aangebracht tussen het dijbeen en scheenbeen component, kan de chirurg testen of de prothese goed beweegt.
Stap 4: Afronden operatie
Als de knieprothese goed beweegt, is de operatie klaar en worden de wonden gehecht met een oplosbare hechting of nietjes en een drukverband aangelegd.
Er wordt een Röntgenfoto gemaakt om te beoordelen of de prothese goed in de knie zit.
Risico's en complicaties
Ondanks een zorgvuldige werkwijze en voorzorgsmaatregelen, draagt het plaatsen van een knieprothese een aantal risico’s met zich mee. In minder dan 1% van de gevallen ontstaan er tijdens of na het plaatsen van een knieprothese complicaties. Meestal betreft het een infectie, vooral rokers lopen meer risico hierop.
Om complicaties te voorkomen, wordt sterk aanbevolen om voor en na de operatie te stoppen met roken. Roken vertraagt de wond- en botgenezing.
Verder is het belangrijk om te weten dat bijvoorbeeld overgewicht, suikerziekte en een eerder doorgemaakte bacteriële ontsteking van de knie een verhoogde kans op complicaties geven bij de operatie.
Er zijn specifieke complicaties en risico’s die verbonden zijn aan deze operatie en algemene complicaties en risico’s die bij iedere operatie kunnen optreden.
Algemene risico’s en complicaties:
Ondanks voorzorgsmaatregelen (steriel werken, antibiotica) bestaat er altijd een risico op een infectie. Dit kan een oppervlakkige infectie zijn van de wond in de huid of een diepe infectie in het kniegewricht. In het laatste geval zal de knie meestal schoongespoeld moeten worden tijdens een kijkoperatie (arthroscopie). In zeer uitzonderlijke gevallen moet de prothese tijdelijk worden verwijderd.
Ondanks dat de u antistolling krijgt in de vorm van fraxiparine injecties, bestaat er toch de kans dat er zich een bloedstolsel vormt in een vat in het geopereerde gebied. Als dit stolsel losschiet kan deze een trombosebeen veroorzaken. Indien het stolsel losschiet en in de longen terecht komt kan het een longembolie veroorzaken.
De wond in de huid kan nabloeden. Ook is het mogelijk dat er een nabloeding in de knie optreedt (haemartros).
Er kan een bloeduitstorting ontstaan in uw knie, die langzaam kan zakken richting uw enkels. Dit is onschuldig en het gevolg van kleine bloedingen in het operatiegebied die vanzelf zullen stelpen.
Soms geneest de huid minder snel dan normaal. Vooral roken is hiervoor een risicofactor.
Bij de incisie (insnijden) van de huid kunnen er kleine zenuwtakjes beschadigd of gekneusd raken, met als gevolg dat de huid rondom de wond gaat tintelen of gevoelloos kan worden. Dit is geen complicatie maar inherent aan de operatie. Meestal trekt dit langzaam weer weg, maar zenuwweefsel heeft soms een jaar nodig om te genezen, soms is dit ook blijvend. Patiënten ervaren dit over het algemeen niet als hinderlijk.
Specifieke risico’s en complicaties:
Er kunnen verklevingen ontstaan in rondom de kunstknie. Om dit te voorkomen is het belangrijk de knie direct na de operatie te gaan bewegen onder begeleiding van een fysiotherapeut.
In zeldzame gevallen worden bloedvaten of zenuwen in de knie beschadigd. Door rek kan er een, meestal tijdelijke, uitval optreden van de zenuw die verantwoordelijk is voor het heffen van de voet.
Soms laat één van de componenten van de knieprothese los, dit kan optreden door een infectie of slijtage door gebruik. Men kan dan de knieprothese vervangen voor een nieuwe knie(revisie).
In uitzonderlijke gevallen wordt de knieprothese toch niet helemaal goed geplaatst waardoor de kunstknie minder goed beweegt.
Tijdens het plaatsen van de knieprothese kan er een bot breken. Dit wordt direct tijdens de operatie opgelost, maar heeft gevolgen voor de belastbaarheid direct na de operatie en het te volgen revalidatietraject.
De knieprothese kan een klikkend geluid produceren bij het bewegen van uw knie. Dit is feitelijk geen complicaties, maar een normaal verschijnsel van een knieprothese.
Soms komt de functie van de knie niet goed op gang. In dat geval wordt de knie nadien op de operatiekamer door bewogen.
Wat als mijn knieprothese vervangen dient te worden?
Indien de totale knieprothese vervangen dient te worden is dit mogelijk met een zogenaamde revisie chirurgie. Deze techniek is complexer dan het plaatsen van de oorspronkelijke prothese en er wordt gebruik gemaakt van een specifieke revisie prothese.
Men kan de knieprothese zo vaak vervangen zo lang er genoeg bot is om de knieprothese in te verankeren. Er zal wel steeds meer metaal voor nodig zijn.
Meer hierover kunt u lezen in dit artikel…
Hoe verloopt het herstel na de operatie?
Men mag, nadat de pijnstilling goed is ingesteld en men voldoende mobiel is, de volgende dag naar huis om daar aan het herstel te werken.
De patiënt mag na de operatie het been direct belasten (op het been staan) met ondersteuning van twee elleboogkrukken. Er wordt direct gestart met fysiotherapie. Het is belangrijk om de knie meteen te gaan bewegen om verklevingen te voorkomen. De fysiotherapeut zal per individu bekijken hoe het revalidatieprogramma verloopt en zo nodig de snelheid, mate van belasting en soort training aanpassen.
De revalidatie zal gericht zijn op het aansterken van de spieren in het bovenbeen, optimalisatie van de beweeglijkheid van de knie en minimaliseren van de zwelling.
Over het algemeen zal men de eerste vier weken na de operatie met twee krukken lopen, hierna wordt het gebruik afgebouwd.
Na ongeveer drie maanden zal de knie natuurlijker aanvoelen. Het zal ongeveer één jaar duren voordat er een stadium wordt bereikt waar men het eindresultaat kan beoordelen.
In dit artikel leest u meer over de revalidatie.
Registratie implantaten
De operatiegegevens van alle patiënten die een prothese krijgen, worden opgenomen in de “Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten” (LROI) onder vermelding van het burgerservicenummer. Uiteraard worden de gegevens discreet behandeld.
Door registratie van deze gegevens kunnen we een beter beeld krijgen van de levensduur van protheses. Hiermee kunnen we de kwaliteit van zorg verder verbeteren. Als u bezwaar heeft tegen registratie van uw gegevens in dit register, maak dit dan kenbaar bij uw behandelend arts.
U kunt meer informatie vinden op de website van de LROI https://www.lroi.nl/patienten/wat-doen-we-voor-u
Meten van resultaten
Wij willen graag weten wat het resultaat is van de behandeling. Voor en na de operatie wordt aan de patiënt gevraagd om een vragenlijst in te vullen met vragen die betrekking hebben op het lichamelijk en geestelijke welzijn na de operatie.
Met de resultaten kunnen de bekijken hoe we de zorg nog meer kunnen verbeteren. De behandelresultaten worden bekeken aan de hand van de zogenaamde PROMs (Patient Reported Outcome Measures). Deze uitkomsten worden landelijk bij knie- schouder- en heupprotheses gemonitord en met elkaar vergeleken.
Op deze pagina kunt hierover meer informatie vinden.
Meer weten...?
Knie artrose
Knie artrose
Prothesiologie
Knie artrose
Knie artrose
Knie artrose
Klachten van uw heup of knie?
U bent van harte welkom op mijn poliklinisch spreekuur. U heeft hier een verwijzing van uw huisarts voor nodig. Alle regulier verzekerde zorg wordt gegarandeerd zonder bijbetaling aangeboden.
Contact Informatie
Contact formulier
Veelgestelde vragen
FAQ
De totale knieprothese wordt in tegenstelling tot de totale heupprothese vrijwel altijd gecementeerd geplaatst. Er zijn wel ongecementeerde opties, maar deze worden maar weinig gebruikt.
Het plaatsen van een totale knie prothese duurt ongeveer één uur.
U kunt pas weer veilig autorijden als u de knie goed kunt buigen. Gemiddeld is dit na 6-7 weken. Indien u zogenaamde opiaten gebruikt tegen de pijn is autorijden niet toegestaan, omdat deze pijnstillers het reactie vermogen nadelig beïnvloeden.
Ja, u mag met een prothese gewoon een MRI-scan laten maken.
Indien u, bijvoorbeeld op het vliegveld, door een metaaldetector gaat, zal deze de metaalcomponenten van uw prothese herkennen. Dit kan geen kwaad voor uw prothese of gezondheid. U zult wel gefouilleerd worden.
In zeldzame gevallen gaat de prothese loszitten. Meestal wordt dit veroorzaakt door minuscule slijtdeeltjes die van de prothese loskomen. Zij veroorzaken een ontstekingsreactie rond de prothese, waarbij het lichaam de prothese afstoot.
Na de operatie komt u in principe drie keer terug op de polikliniek ter controle:
- Na 12 tot 14 dagen mag de huisarts de nietjes verwijderen en de knoopjes van de oplosbare hechting indien deze irriteren
- Controle polikliniek: 6 tot 7 weken na de operatie. Er wordt dan ook een röntgenfoto gemaakt ter controle.
- Controle polikliniek: 3 tot 4 maanden na de operatie.
- Controle polikliniek: 1 jaar na de operatie.
Voor patiënten met allergieën (overgevoeligheid) voor bepaalde metalen zijn er implantaten met speciale legeringen. Vaak betreft het een overgevoeligheid voor nikkel, kobalt of chroom. De gebruikte implantaat componenten zijn voorzien van een titaniumnibiumnitride (TiNbN) -coating. Het voorkomt dat metaalionen loslaten en contact maken met het omliggende weefsel. Dit voorkomt allergische reacties.
Geef bij de arts aan welke allergieën u heeft.
Wanneer u weer aan het werk kan is uiteraard mede afhankelijk van het soort werk dat u verricht. Gemiddeld is dat 3-6 maanden.
In de eerste 6-12 weken mag u het knie niet teveel buigen. daar moet u rekening mee houden. Verder zijn er geen bezwaren tegen seks.
Toggle Content
Zo lang u voldoende bot heeft om een nieuwe totale knieprothese aan te verankeren is het mogelijk de prothese te vervangen. Er zal wel steeds meer metaal voor nodig in de prothese.
Bij een prothese (kunstgewricht) is het niet nodig om tijdens tandheelkundige ingrepen antibioticum bescherming te ontvangen.
U kunt een afspraak op de polikliniek maken door telefonisch contact op te nemen met 020 238 88 00
De kromgroeiende boom is wereldwijd het symbool van de orthopedische chirurgie
Bignummer: 39028030601
© 2020 All rights reserved
