De Totale heupprothese

Hans Frejlach

Totale heupprothese

De totale heupprothese

Het plaatsen van een totale heupprothese is het eindpunt van de behandeling van ernstige artrose van de heup. Het doel is om weer pijnvrij te kunnen deelnemen aan het dagelijkse activiteiten. Er zijn de laatste decennia forse stappen gemaakt in de ontwikkeling van de heupprothese. Nieuwe materialen en operatie technieken hebben gezorgd voor een snel herstel na de operatie en een lange levensduur van de prothese.

Inhoud

Wat is een totale heupprothese?

Een totale heupprothese is een heup implantaat dat het heupgewricht volledig vervangt. Het wordt ook wel een “nieuwe heup” of “kunstheup” genoemd. 

Het doel van het plaatsen van een totale heupprothese is om pijnvrij weer te kunnen participeren aan dagelijkse activiteiten en de heupfunctie (beweeglijkheid) te optimaliseren. Als de klachten van een heup artrose dermate ernstig zijn dat zij het dagelijks leven gaan beïnvloeden en conservatieve maatregelen onvoldoende effect hebben, dan is een totale heupprothese een goede oplossing. 

De algemene patiënt tevredenheid van een totale heupprothese is hoog.

De levensduur van de prothese wordt steeds langer en is inmiddels meer dan 20 jaar.

Leven met totale een heupprothese

Het is goed om vooraf te realiseren wat het betekent om een totale heupprothese te hebben. De belangrijkste punten staan hier opgesomd.

Na het plaatsen van een heupprothese is de pijn meestal verdwenen en de loopfunctie sterk verbeterd.

Na het plaatsen van een heupprothese is de pijn meestal verdwenen en de loopfunctie sterk verbeterd.

 

Men zal beter en langer kunnen wandelen en bewegen.

Heupprothesen zijn tegenwoordig van hoogwaardige kwaliteit en er wordt voortdurend gewerkt aan perfectionering.

 

De levensduur bedraagt gemiddeld meer dan 20 jaar. Voorzichtigheid blijft echter geboden. Een heupprothese kan bijvoorbeeld los gaan zitten. Vaak is dan het plaatsen van een nieuwe prothese wel mogelijk.

In zeldzame gevallen leidt een infectie elders in het lichaam tot ernstige infectie rond de prothese.

Het wordt afgeraden de “nieuwe heup” in werk en sport zwaar te belasten. De orthopedisch chirurg kan u hierover adviseren.

Een totale heupprothese heeft een revalidatieperiode die verschilt van persoon tot persoon. U bent enige tijd onder behandeling bij een fysiotherapeut. In ieder geval zullen de eerste zes weken tot drie maanden als het meest vervelend ervaren worden. Het duurt soms tot een jaar voordat het eindresultaat te beoordelen is.

Soms zal de nieuwe heup nooit een volledig natuurlijk gevoel geven.

Er kan een beenlengte verschil ontstaan bij het plaatsen van een heupprothese. Tot twee cm kan technisch noodzakelijk zijn en is daarom normaal.

 

Vanaf een beenlengte verschil van 1 cm wordt het dragen van een verhoging in de schoen aanbevolen.

De heupprothese kan soms een klikkend geluid maken tijdens bewegen. Dit is geheel onschuldig, maar kan als hinderlijk worden ervaren.

Het is mogelijk dat metaaldetectors, bijvoorbeeld op een vliegveld, uw prothese detecteren. Dit is verder geheel onschuldig, u zult alleen gefouilleerd worden.

Hoe lang gaat een heupprothese mee?​

De ontwikkeling van protheses heeft de laatste decennia een enorme vooruitgang geboekt. Er zijn veel verbeteringen aangebracht in het ontwerp van de prothese, de gebruikte materialen waaruit de prothese bestaat en de operatietechnieken bij plaatsing.

Dit alles heeft er toe geleid dat een totale heupprothese steeds langer meegaat. In het algemeen gaat een kunstheup vijftien tot twintig jaar mee. Dit hangt sterk af van uw leeftijd, gewicht, conditie, werk, botkwaliteit en de mate waarin u actief bent. Uw orthopedisch chirurg kan u hierover adviseren.

Net als uw natuurlijke gewrichten staat een kunstgewricht dagelijks bloot aan veel krachten. Dit kan uiteindelijk leiden tot slijtage en het loslaten van prothese componenten. De manier waarop u uw kunstheup belast, is van invloed op de levensduur ervan.

Indien de heupprothese toch vervangen dient te worden, vanwege loslating door een val, slijtage of infectie, dan is dit mogelijk met een zogenaamde revisie (vervangings)operatie.

Hoe ziet een totale heupprothese eruit?

De totale heupprothese bestaat uit drie onderdelen.

  • Een metalen cup dat in het bekken wordt geplaatst en de natuurlijke heupkom vervangt . Hierin zit een polyethyleen tussenstuk dat er voor zorgt dat de kunstheup soepel kan bewegen en die de functie van schokbreker overneemt
  • Een metalen kop die de heupkop aan de bovenzijde van het scheenbeen (femur) vervangt
  • Een metalen steel van de totale heupprothese die voor een stevige verankering van de prothese in de schacht van het dijbeen (femur) zorgt

Bijzonderheden van de gebruikte totale heupprothese en operatietechnieken

Indien u meer te weten wilt komen over de totale heupprothese die u krijgt, welke speciale operatie technieken hierbij gebruikt worden en welke extra opties er worden geboden, dan kunt dat hier lezen.

De componenten van de totale heupprothese.

Hoe verloopt de operatie?

Het plaatsen van een totale heupprothese duurt ongeveer één tot anderhalf uur en kan plaatsvinden onder plaatselijke verdoving (ruggenprik) met een roesje of algehele verdoving. In principe kunt u de dag na de operatie weer naar huis.

De huid wordt gesloten met een oplosbare hechting of nietjes. Rondom de operatie krijgt u antibiotica, om de kans op infectie te verkleinen.

Het plaatsen van een heupprothese kan grofweg in vier stappen worden onderverdeeld.

  1. Verwijderen van aangedane delen van de heup
    Er wordt een incisie in de huid gemaakt aan de voor- of zijkant van het dijbeen. Om bij het heupgewricht te komen wordt het gewrichtskapsel gedeeltelijk verwijderd. De heupkop wordt van het dijbeen afgezaagd, zodat de heupkom goed zichtbaar is. Beschadigd kraakbeen en andere weefsels worden verwijderd uit de kom en de heupkom wordt bewerkt met een frees totdat er gezond botweefsel zichtbaar is. Dit is nodig voor een stevige verankering van de cup van de prothese in het bot.
  2. Voorbereiding van de botten voor de onderdelen van de heupprothese
    De schacht van het dijbeen wordt voorbereid op het plaatsen van de steel van de heupprothese. Hiervoor wordt er met raspen net zoveel botweefsel verwijderd totdat de schacht de maat heeft van de te plaatsen steel. Er wordt een pas prothese geplaatst om de exacte grootte van de uiteindelijk prothese te bepalen.
  3. Het plaatsen van de heupprothese
    De testprothese wordt verwijderd en de onderdelen van de prothese worden geïmplanteerd.  
  4. Afronden operatie
    Als de heupprothese goed beweegt, is de operatie klaar en worden de wonden gehecht en wordt een drukverband aangelegd.
    Er wordt een Röntgenfoto gemaakt om te beoordelen hoe de prothese zit.
De stappen bij het plaatsen van een totale heupprothese.
Play Video

Risico's en complicaties van de operatie

Ondanks onze zorgvuldige werkwijze en voorzorgsmaatregelen, draagt de plaatsing van een heupprothese een aantal risico’s met zich mee. 

In minder dan 1% van de gevallen ontstaan er tijdens of na het plaatsen van een heupprothese complicaties. Meestal betreft het een infectie, vooral rokers lopen meer risico hierop. Om complicaties te voorkomen, raden wij u sterk aan om voor de operatie te stoppen met roken. Roken vertraagt de wond- en botgenezing. Verder is het belangrijk om te weten dat bijvoorbeeld overgewicht, suikerziekte en een eerder doorgemaakte bacteriële ontsteking van de heup een verhoogde kans op complicaties geven bij de operatie.

Er zijn specifieke complicaties en risico’s die verbonden zijn aan de deze operatie en algemene complicaties en risico’s die bij iedere operatie kunnen optreden.

Algemene complicaties

Ondanks voorzorgsmaatregelen (steriel werken, antibiotica) bestaat er altijd een risico op een infectie. Dit kan een oppervlakkige infectie zijn van de wond in de huid of een diepe infectie in het heupgewricht. In het laatste geval zal de heup meestal schoongespoeld moeten worden tijdens een kijkoperatie (arthroscopie). In zeer uitzonderlijke gevallen moet de prothese tijdelijk worden verwijderd.

Ondanks dat de u antistolling krijgt in de vorm van fraxiparine injecties, bestaat er toch de kans dat er zich een bloedstolsel vormt in een vat in het geopereerde gebied. Als dit stolsel losschiet kan deze een trombosebeen veroorzaken. Indien het stolsel losschiet en in de longen terecht komt kan het een longembolie veroorzaken.

De wond in de huid kan nabloeden. Ook is het mogelijk dat er een nabloeding in de heup optreedt (haemartros).

Er kan een bloeduitstorting ontstaan in uw heup, die langzaam kan zakken richting uw knie en enkel. Dit is onschuldig en het gevolg van kleine bloedingen in het operatiegebied die vanzelf zullen stelpen.

Soms geneest de huid minder snel dan normaal. Vooral roken is hiervoor een risicofactor.

Bij de incisie (insnijden) van de huid kunnen er kleine zenuwtakjes beschadigd of gekneusd raken, met als gevolg dat de huid rondom de wond gaat tintelen of gevoelloos kan worden. Dit is geen complicatie maar inherent aan de operatie. Meestal trekt dit langzaam weer weg, maar zenuwweefsel heeft soms een jaar nodig om te genezen, soms is dit ook blijvend. Patiënten ervaren dit over het algemeen niet als hinderlijk.

Specifieke complicaties en risico’s:

In zeldzame gevallen wordt een bloedvat of zenuw in de heup beschadigd. Door rek kan er een, meestal tijdelijke, uitval optreden van de zenuw die verantwoordelijk is voor het heffen van de voet.

Soms laat één van de componenten van de heupprothese los, dit kan optreden door een infectie, door een val of slijtage door gebruik. Men kan dan de heupprothese vervangen voor een nieuwe heup (revisie).

Verklaring:

  • Wanneer de heupartrose langer bestaat kunnen er verkortingen van het kapsel en de omgevende spieren ontstaan, zogenaamde contracturen

In uitzonderlijke gevallen wordt de heupprothese toch niet helemaal goed geplaatst waardoor de kunstheup minder goed beweegt of ontkoppelt (uit de kom).

Verklaring:

  • Door verandering van spierkracht wordt het bovenbeen tegen de onderrand van het bekken aangetrokken en kan een scheefstand van het bekken ontstaan. Hierdoor lijkt het been korter, maar is het in werkelijkheid niet
  • Een hakverhoging zou in dit geval averechts werken en mag niet worden gebruikt

Bij het inslaan van de steel van de prothese in het bovenbeen kan er een barst of breuk in het bot ontstaan. Dit wordt direct tijdens de operatie opgelost, maar heeft gevolgen voor de belastbaarheid direct na de operatie en het te volgen revalidatietraject. Meestal geneest dit in 6 weken.

Soms vormen zich verkalkingen en verbeningen in de weke delen rond de nieuwingebrachte kunstheup. De exacte oorzaak hiervoor is niet bekend. Het heupgewricht wordt hierdoor wel stijf. Om dit te voorkomen krijgt u na de operatie gedurende 10 dagen een zogenaamde NSAID (ontstekingsremmer). In uitzonderlijke (zeer ernstige) gevallen moet er bestraald worden.

De heupprothese kan een klikkend geluid produceren bij het bewegen van uw been. Dit is feitelijk geen complicaties, maar een normaal verschijnsel van een heupprothese.

In de eerste drie maanden na het plaatsen van een heupprothese bestaat er een risico dat de nieuwe heup uit de kom gaat. Om dit te voorkomen krijgt u regels met betrekking tot bewegingen en houdingen die u wel en niet mag maken.

Bij de operatie tracht de orthopedisch chirurg zoveel mogelijk de beenlengte van het te opereren been dezelfde lengte te geven als de andere zijde. Soms is het technisch noodzakelijk om een beenlengte tot 2 cm te accepteren. Of er een beenlengte verschil bestaat kan pas na drie maanden worden beoordeeld, wanneer de strekfunctie van het geopereerde been gelijk is aan die van het niet geopereerde been.

Enkele patiënten behouden enige gevoeligheid rondom de slijmbeurs van de heup. Dit is de slijmbeurs die aanwezig is rond het bot dat voelbaar is aan de buitenzijde van het dijbeen. Dit kan klachten met zich meebrengen. Meestal zijn de klachten echter mild van aard.

Wat als mijn heupprothese vervangen dient te worden?

Indien de knieprothese vervangen dient te worden is dit mogelijk met een zogenaamde revisie (herstel) chirurgie. Deze operatie en de revisieprothese zijn technisch complexer dan bij het plaatsen van de oorspronkelijke prothese.

Men kan de heupprothese zo vaak vervangen zo lang er genoeg bot is om de heupprothese in te verankeren. Er zal wel steeds meer metaal voor nodig zijn.

Hier kunt u meer lezen over de revisie van de totale heupprothese.

Het herstel na de operatie

Men mag, indien de pijnstilling goed is ingesteld en men de eerste stappen heeft kunnen zetten, de volgende dag naar huis om daar aan het herstel te werken.

De patiënt mag na de operatie het been direct belasten (dat wil zeggen op het been staan) met ondersteuning van twee elleboogkrukken. Er wordt ook direct gestart met fysiotherapie. 

De fysiotherapeut zal per individu bekijken hoe het revalidatieprogramma verloopt en zo nodig de snelheid, mate van belasting en soort training aanpassen. De fysiotherapie zal bestaan uit het aansterken van de spieren in het been, de beweeglijkheid van de heup te optimaliseren en zwelling te minimaliseren.

Over het algemeen zal men de eerste zes weken na de operatie met twee krukken lopen. Het gebruik van de krukken zal hierna in ongeveer twee weken afgebouwd, om na twee maanden volledig zonder krukken te lopen.

Na ongeveer drie maanden zal de heup steeds natuurlijker aanvoelen. Het zal ongeveer 18 maanden duren voordat er een stadium wordt bereikt waarin de patiënt pas echt kan beoordelen hoe de nieuwe heup aanvoelt.

U kunt hier meer lezen over de revalidatie na een totale heupprothese.

Registratie implantaten

De operatiegegevens van alle patiënten die een prothese krijgen, worden opgenomen in de “Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten” (LROI) onder vermelding van het burgerservicenummer. Uiteraard worden de gegevens discreet behandeld.

Door registratie van deze gegevens kunnen we een beter beeld krijgen van de levensduur van protheses. Hiermee kunnen we de kwaliteit van zorg verder verbeteren. Als u bezwaar heeft tegen registratie van uw gegevens in dit register, maak dit dan kenbaar bij uw behandelend arts.

U kunt meer informatie vinden op de website van de LROI https://www.lroi.nl/patienten/wat-doen-we-voor-u

Meten van resultaten

Wij willen graag weten wat het resultaat is van de behandeling. Voor en na de operatie wordt aan de patiënt gevraagd om een vragenlijst in te vullen met vragen die betrekking hebben op het lichamelijk en geestelijke welzijn na de operatie. 

Met de resultaten kunnen de bekijken hoe we de zorg nog meer kunnen verbeteren. De behandelresultaten worden bekeken aan de hand van de zogenaamde PROMs (Patient Reported Outcome Measures). Deze uitkomsten worden landelijk bij knie- schouder- en heupprotheses gemonitord en met elkaar vergeleken.

Hier kunt u meer informatie vinden over PROMs.

Meer weten...?

Klachten van uw heup of knie?

U bent van harte welkom op mijn poliklinisch spreekuur. U heeft hier een verwijzing van uw huisarts voor nodig. Alle regulier verzekerde zorg wordt gegarandeerd zonder bijbetaling aangeboden.

Contact Informatie

020 238 8800

Arlandaweg 100

1043 HP Amsterdam

Info@drfrejlach.com

Contact formulier

Veelgestelde vragen

FAQ

De totale heupprothese wordt ongecementeerd geplaatst.

Het plaatsen van een totale heupprothese duurt ongeveer één tot anderhalf uur.

Ja, u mag met een prothese gewoon een MRI-scan laten maken.

Indien u, bijvoorbeeld op het vliegveld, door een metaaldetector gaat, zal deze de metaalcomponenten van uw prothese herkennen. Dit kan geen kwaad voor uw prothese of gezondheid. U zult wel gefouilleerd worden.

In zeldzame gevallen gaat de prothese loszitten. Meestal wordt dit veroorzaakt door minuscule slijtdeeltjes die van de prothese loskomen. Zij veroorzaken een ontstekingsreactie rond de prothese, waarbij het lichaam de prothese afstoot. 

Voor patiënten met allergieën (overgevoeligheid) voor bepaalde metalen zijn er implantaten met speciale legeringen. Vaak betreft het een overgevoeligheid voor nikkel, kobalt of chroom. De gebruikte implantaat componenten zijn voorzien van een titaniumnibiumnitride (TiNbN) -coating. Het voorkomt dat metaalionen loslaten en contact maken met het omliggende weefsel. Dit voorkomt allergische reacties.

Geef bij de arts aan welke allergieën u heeft.  

Wanneer u weer aan het werk kan is uiteraard mede afhankelijk van het soort werk dat u verricht. Gemiddeld is dat 3-6 maanden.

In de eerste 6-12 weken mag u het knie niet teveel buigen. daar moet u rekening mee houden. Verder zijn er geen bezwaren tegen seks.

U kunt een afspraak op de polikliniek maken door telefonisch contact op te nemen met 020 238 88 00

De kromgroeiende boom is wereldwijd het symbool van de orthopedische chirurgie

Bignummer: 39028030601

© 2020 All rights reserved

Artrose

Prothesiologie

Revisiechirurgie

Bandletsel

Meniscusletsel

Instabiliteit

Artrose

Prothesiologie

Revisiechirurgie

Posterolaterale hoek

Multiligamentair letsel

Sport Orthopedie

Sportblessures

Overbelastingsletsels

Frictiesyndromen